مقدمه
در سال ۲۰۲۲ هستیم و شما به هر دلیلی تصمیم به ساختن یک USB با قابلیت بوت کردن DOS می‌گیرید. ممکن است مانند نویسنده، هدف‌تان از اینکار تنها برای مقاصد نوستالژیک باشد یا شاید هم نه، اجرای نرم‌افزارهای ضروری روی سخت‌افزار به‌روز/مدرن! در نوشته‌ی پیشِ‌رو، دو روش برای انجام این کار را با هم بررسی می‌کنیم.
روش اول
ساده‌ترین روش استفاده از Rufus و FreeDOS است.
برای شروع به کار آخرین نسخه Rufus را از اینجا دانلود کنید. پیشنهاد نویسنده، استفاده از نسخه Portable این نرم‌افزار است. بعد از اتمام دانلود، Rufus را اجرا کنید.
USB مورد نظر خودتان را از قسمت Device انتخاب کنید. توجه کنید که در این فرآیند اطلاعات USB شما از بین می‌رود، پس حتماً از اطلاعات خودتان یک نسخه پشتیبان تهیه کنید.
قسمت Boot selection را بر روی FreeDOS تنظیم کنید.
بر روی START کلیک کنید. پیغامی مبنی بر تأیید نهایی فرمت نمایان می‌شود. آن را OK کنید.
و حالا شما یک USB حاوی FreeDOS با قابلیت بوت شدن دارید :)
روش دوم
ممکن است نرم‌افزار شما با FreeDOS سازگار نباشد و یا به هر دلیل دیگری قصد استفاده از MS-DOS را داشته باشید. شرایطی که برای نویسنده نیز پیش آمده و نصب‌کننده نرم‌افزار (به دلیل ناسازگاری با FreeDOS) در حین نصب از کاربر درخواست قرار دادن دیسکت فلاپی در درایو B را داشته است :) !
در این روش به نرم‌افزار BOOTICE نیاز داریم.
پیش از شروع لازم است USB خودتان را در قالب FAT32، فرمت کنید. سپس نرم‌افزار BOOTICE را اجرا کنید.
USB مورد نظر خودتان را از قسمت Destination Disk انتخاب کنید. توجه داشته باشید که حتماً یک درایو USB انتخاب می‌کنید و نه یک پارتیشن از هارد دیسک‌تان!
سپس روی Process MBR کلیک کنید.
در پنجره تازه، گزینه Windows NT 5.x / 6.x MBR را انتخاب کرده و بر روی Install / Config کلیک کنید.
حال در پنجره‌ی Choose MBR بر روی Windows NT 6.x MBR کلیک کنید.
به صفحه‌ی اصلی BOOTICE بازگشته و این‌بار بر روی Process PBR کلیک کنید. در پنجره تازه، گزینه MS-DOS boot record (FAT/FAT32) را انتخاب کرده و بر روی Install / Config کلیک کنید. توجه داشته باشید Destination Partition حتماً بر روی درایو USB شما تنظیم شده باشد!
حالا می‌توانید از BOOTICE خارج شوید.
گام بعدی، دانلود یک کپی از MS-DOS است. به این منظور از آرشیو WinWorld کمک می‌گیریم.
پیشنهاد نویسنده استفاده از نسخه 7.1 (CDU) است و می‌توانید آن را از اینجا دانلود کنید.
متاسفانه سایر نسخه‌های MS-DOS با این روش سازگار نیستند و هنگام بوت کردن از روی USB با خطای Invalid system disk مواجه خواهید شد.
در ادامه، نیاز به نصب نرم‌افزار 7Zip داریم. پس از نصب آن، 7Zip File Manager را باز کنید.
با استفاده از فایل منیجر 7Zip، کپی دانلود شده از MS-DOS با نام Microsoft DOS 7.1 (CD).7z را باز کنید و در ادامه بر روی dos71cd.iso دابل کلیک کرده و به مسیر: BOOT -> DOS71INS.IMG بروید.
پس از باز کردن DOS71INS.IMG نیاز به یافتن و استخراج ۳ فایل به نام‌های MSDOS.SYS ،IO.SYS و COMMAND.COM از این دیسک داریم. با نگه داشتن کلید CTRL هر ۳ فایل را انتخاب کرده و در نهایت بر روی Extract کلیک کنید.
پس از باز شدن پنجره Extract، مسیر استخراج فایل‌ها را بر روی USB Root خود تنظیم کنید. برای مثال اگر Mountpoint درایو USB شما D است، آدرس را به شکل زیر تنظیم کنید:
پس از اتمام کار می‌توانید از 7Zip خارج شوید. در صورتی که نمایش فایل‌های مخفی در ویندوز را فعال و درایو USB خود را باز کنید، باید ۳ فایل مانند تصویر زیر بر روی Root آن داشته باشید.
و حالا شما یک USB حاوی MS-DOS با قابلیت بوت شدن دارید :)
توجه کنید که در هر دو روش، پیش از بوت کردن از روی USB، تنظیمات BIOS سیستم هدف خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که از حالت بوت Legacy پشتیبانی کند. همچنین در صورت فعال بودن Secure Boot، آن را غیرفعال کنید. فراموش نکنید پس از اتمام کار با DOS تغییرات را بازگردانی کنید!
اشکال یابی
امکان بوت از روی USB با استفاده از روش دوم وجود ندارد!؟
در صورتی که هنگام بوت از روی USB با خطایی مانند Reboot and Select proper Boot device مواجه می‌شوید، روش اول را دنبال کرده و یک USB بوتیبل حاوی FreeDOS بسازید، سپس مجددا روش دوم را بر روی USB خود اعمال کنید.